Reflexiones sobre el proceso revolucionario en el sur y este de Asia
Reflexões sobre o processo revolucionário no sul e leste da Ásia
By Michael Pröbsting, Revolutionary Communist International Tendency (RCIT), 16 September 2025, www.thecommunists.net
In the following article we shall deal with some questions which have come up with the popular uprising in Nepal. They are, by far, not an exhaustive list of the tasks, opportunities and dangers of the struggles ahead. But we think that understanding these questions are a precondition for elaborating a revolutionary strategy for the coming period.
The roots of the revolutionary wave
First, it is essential to understand the international nature of the current revolutionary process in Southern and Eastern Asia and its common cause. As we noted in our statement on the uprising in Nepal, this has not been an isolated event but is rather part of a series of popular insurrections in the region. [1] Among these are the ongoing revolutionary civil war against the military dictatorship in Burma/Myanmar since 2021, [2] the Aragalaya in Sri Lanka in 2022, [3] the July Revolution in Bangladesh in 2024, [4] and the ongoing popular uprising in Indonesia. [5] To this one could add the repeated mass protests in Pakistan against the persecution of Imran Khan.
These uprisings are part of a common process not only because they take place in the same region and within a short period of time. They are also interlinked because they influence each other and because they have common roots.
It is not difficult to understand that events of rebelling workers and youth are viewed with high interests by their brothers and sisters in neighbouring countries and inspire them. This is even more the case as they face similar problems. Irrespective of national peculiarities, the uprisings in Burma/Myanmar, Sri Lanka, Bangladesh, Indonesia and Nepal have all been directed against political regimes which were authoritarian and thoroughly corrupted (with close connections to an extremely wealthy political and economic elite). In other words, in terms of their aspirations, these have all been democratic revolutions.
Moreover, these uprisings have taken place in similar circumstances: capitalist societies which are riven by extreme social inequality with a small rich elite facing popular masses who live in poverty with many forced to leave the country in order to work abroad as cheap migrant labour force.
More generally, we can link the current process of political explosions with two similar waves of uprisings. In 2019 up to early 2020 popular masses rose up all over the world – from Hongkong to Chile and from Sudan to Catalunya. [6] And before this there was the Great Arab Revolution which started in 2011 and which brought down several dictators – from Ben Ali in Tunisia, Gaddafi in Libya, and Mubarak in Egypt (all in 2011), to Saleh in Yemen (2012), Omar al-Bashir in Sudan (2019), and, finally, Assad in Syria (2024). [7]
These waves of revolutionary upheavals reflect the explosive nature of the historic period which has opened up in 2008 with the Great Recession. This period has been characterised by economic stagnation and decline of global capitalism, rising civilisation threats as well as accelerating inter-imperialist rivalry, wars, counterrevolutions and revolutions on a political scale. [8]
Hence, Marxists need to understand the revolutions in Nepal, Indonesia, Sri Lanka etc. not only and not primarily as nationally isolated events but rather as links in chains of a globally revolutionary process. Currently, it is Southern and Eastern Asia which has become an epicentre of political explosions.
In his book on the permanent revolution, Trotsky once noted: „Marxism takes its point of departure from world economy, not as a sum of national parts but as a mighty and independent reality which has been created by the international division of labour and the world market, and which in our epoch imperiously dominates the national markets.“ [9] Hence, he concluded that “internationalism is no abstract principle but a theoretical and political reflection of the character of world economy, of the world development of productive forces and the world scale of the class struggle.” [10]
The current events in Asia underline the truth content of Trotsky’s statement. These events, their causes and nature can only be understood if they are recognised as part of an international process.
Uprisings as result of imperialist conspiracy?
Since the downfall of the Nepalese government, a number of conspiracy theories have begun circulating which suspect that the popular uprising has been the result of a plot by U.S. imperialism. As the progressive Indian journalist Sankha Subhra Biswas notes both “left-wing” as well as right-wing forces “attribute the mass movement in Nepal to the influence of US imperialism.” Hindutva chauvinists “suggest a conspiracy by the US against India” while various kinds of Stalinists and Maoists paint a picture of a Western-led “colour revolution” [11]
The problem with conspiracy theories is not that they believe in the existence of conspiracies. Of course, such exist (contrary to what the liberal mainstream media tell us) – otherwise why would all governments around the world spend billions of dollars for maintaining secret services?! The problem with such theories is rather that they wrongly try to explain grand political processes, upheavals and mass struggles as a result of conspiracies. The historical process and mass movements are driven by economic, political and social factors – not by the instigation of a few conspirators.
As we mentioned above, we have seen numerous popular uprisings on all continents in the past 14 years. These rebellions have been directed against regimes which were close to both Western as well as close to Eastern powers. When millions of young people in so many different countries on all continents rise up against capitalist regimes, this can hardly be the result of a (Western) imperialist conspiracy. Such uprisings are rather driven by the misery of poverty and oppression.
Of course, it is true that Western imperialism fears its Eastern rivals and wants to undermine these. But their method to enhance its position in inter-imperialist rivalry is not to spread revolutionary unrest but rather to bring Asian (and other) governments into its sphere of influence. The ruling class usually operates via bribing, pressuring, and manipulating the elite in other countries – and not by mobilising the masses.
We should note that such kind of conspiracy theories are as old as revolutionary upheavals. Cicero became famous when he speculated about such a “foreign conspiracy” at the time of the Great Slave Uprising led by Spartacus in 73-71 BCE. The Russian bourgeoisie accused the revolutionaries to act as agents of Japan (during the revolution in 1905 which happened in the midst of the Russo-Japanese War) or as German agents (during World War I and the revolution in 1917). When the Arab Revolution began, various Stalinists denounced the revolutionaries as “American agents”. The same in 2019, when right-wing ideologists denounced the mass protests in Latin America as “foreign conspiracy” and pro-Chinese Stalinists said the same nonsense about the uprising in Hong Kong. [12]
Unfinished democratic revolution
While the spontaneous mass uprisings in the past years have been truly impressive, it would be an indefensible mistake to ignore their problems and weaknesses. First of all, even if they succeeded in bring a regime down, they have failed to eliminate the roots of misery, corruption and poverty. Nepal itself is a classic example for this. Already in 2006, the masses brought down the reactionary monarchy. But while the country became a republic, the Maoists – which had led the uprising – did not nationalise the key sectors of the economy, did not expropriate the big landowners and distribute the land to the poor peasants and did not tackle caste and gender oppression. Quite the opposite, the leadership of these Maoist parties became corrupted servants of capitalism which is why today’s rebellion is directed also against them. [13]
Similar in Bangladesh where the July Revolution 2024 had brought down the authoritarian regimes of Sheikh Hasina. However, while some democratic freedoms had been won, the new government of Muhammad Yunus remains a servant of capitalist monopolies and imperialist Great Powers. Hence, Bangladesh remains trapped in super-exploitation and indebtedness.
Furthermore, in all these cases, the revolution was limited to replace the old elite with some new figures and to undertake some limited democratic reforms. But they did never touch the central pillars of capitalism – the institutions of the repressive state apparatus (army, police, justice) and the private ownership of industry, banks, and land.
This can only be done if the working class, in alliance with the urban and rural poor, takes power, expropriates the foreign and domestic big capitalists and replaces the old state apparatus with a new one which is based on popular councils and militias. Only such a workers’ and peasants’ government could enable a decisive rupture with capitalist power and money and open the road to internationalisation of the revolution, i.e. linking the struggle in one country with that in other countries which face similar problems.
However, such a perspective requires a clear strategy and the existence of a combat-tested party fighting for such a program – preconditions which do not exist yet. As a result, we see – even in those cases where the masses manage to overthrow a corrupted, authoritarian regime – only unfinished democratic revolutions. Such revolutions can only be completed when a revolution led by the working class overthrows the rule of the bourgeoisie and combines the democratic tasks with the socialist revolution. This was also the basic idea of Trotsky’s theory of permanent revolution.
„No matter what the first episodic stages of the revolution may be in the individual countries, the realization of the revolutionary alliance between the proletariat and the peasantry is conceivable only under the political leadership of the proletarian vanguard, organized in the Communist Party. This in tum means that the victory of the democratic revolution is conceivable only through the dictatorship of the proletariat which bases itself upon the alliance with the peasantry and solves first of all the tasks of the democratic revolution.“ [14]
Some problems of the revolution
There are various challenges for socialist activists in the current revolutionary developments. First, we see uprisings where youth play the leading role. Such a new generation is free from the burden of past defeats and the misleadership of old parties. At the same, such a new generation naturally lack political experience and organisation. A WhatsApp chat can not replace the organisation of the masses – in workplaces, neighbourhoods and schools – where the problems of struggle can be discussed and decided. It is such collective organs located where the masses work and live which can be the bases for democratically organised collective action.
However, at the moment, the masses have not gone through such an experience. Hence, there exist widespread bourgeois-democratic illusions with have high hopes of “honest” leaders who would lead the country out of the mud. We saw this last year in Bangladesh with Yunus. And currently a similar process takes place in Nepal where a number of so-called Gen Z protest leaders support the appointment of former Supreme Court chief justice Sushila Karki as an interim Prime Minister and they are also satisfied with the promise to hold new parliamentary election in March 2026. [15] Naturally, such a figure from the ruling elite will work hard to stabilise the capitalist system and to maintain the repressive state apparatus as well as private property of the rich.
However, one should also note that many activists, including leading figures, in Nepal are strongly opposed to royalist right-wing forces and a return of the king. The Nepalese journalist Manarishi Dhital reports that the Gen Z movement has condemned monarchist and Hindu religious extremists for trying to hijack the protests and they repudiated rumours that Gen Z leaders had met with the king. In a statement published on 11 September they blamed the right-wing Narendra Modi government of neighbouring India for using “divide and rule” tactics in Nepal. “The king is in cahoots with Hindu fundamentalists … the king is in cahoots with India. This is not what we went to the streets for. (…) We do not want the king. We do not need India, we do not need their Hindutva agenda. #backoffindia #backoffking #nepalisours,” the Gen Z statement ended. [16]
The task of socialists is to warn against any illusions in so-called “honest” figures from the elite who are under no control of the popular masses. Likewise, there must be no illusions in institutions of the repressive state apparatus like the army which has a long history of serving British imperialism and the ultra-reactionary monarchy which dominated the country for decades. The masses must only trust themselves and for this they need to organise in popular councils and militias.
The slogan of the Revolutionary Constituent Assembly
Socialist activists in Southern and Eastern Asia should consider advocating the slogan of a Constituent Assembly. Basically, there are two reasons for this. As already mentioned, the existence of corrupted and authoritarian governments in these countries make the issue of democracy and constitution an issue at the forefront of every popular movement. At the same time, one has to take into account that the masses have a politically raw consciousness. In such conditions, the slogan of a Constituent Assembly can serve as a bridge to the masses and push the revolutionary process forward.
Naturally, such a slogan should not be presented as an instrument to accomplish the socialist transformation. No, a Constituent Assembly would be the freest possible arena for the open political struggle between the representatives of the bourgeoisie, the petty-bourgeoisie and the proletariat, between the reformists and the Marxists.
When the Maoists in Nepal introduced a Constituent Assembly after the revolution in 2006, they did not advocate a revolutionary democratic program in that body (let alone a socialist one). And even many limited reforms which were adopted remained on paper only.
In contrast, socialists should fight within such an assembly for a revolutionary program which combines democratic and socialist tasks. They need to make sure that such a Constituent Assembly must be under control of the masses and not the old state apparatus.
The slogan of a Constituent Assembly was an important issue already during the wave of uprisings in 2019. We explained at that time:
“What is a Constituent Assembly? Basically it is a body that is elected for the sole purpose of elaborating and deciding on the constitution of a state. It is therefore a place where the representatives of the antagonistic classes can present their competing programs of how society should be run. Marxists don’t have the illusion that socialism can be peacefully introduced via such an assembly. In contrast to the centrist confusionists like Peter Taaffe’s CWI or Alan Woods’ IMT, we are fully aware of the fact that the transformation of capitalism into socialism is not possible via a peaceful road – neither by a Constituent Assembly, a parliament, nor any other institution. This is a question of power which ultimately will be decided by means of an armed confrontation between the ruling and oppressed classes.
However, revolutionaries advocate utilizing a Constituent Assembly to propagate the full program for a revolutionary transformation of society and in this way expose the treacherous reformist and openly bourgeoisie leaders. Calling for a Constituent Assembly takes into account that the popular masses still retain illusions concerning the realization of their legitimate aspirations within the terrain of bourgeois democracy. A Constituent Assembly is the most radical democratic form within bourgeois democracy as it involves the popular classes in a debate over the political and economic structure of society. To ensure such participation the deputies of a Revolutionary Constituent Assembly should be elected on the basis of local popular assemblies; they should be perpetually recallable by their constituents, and they should receive the salary of a skilled worker.” [17]
In the current political circumstances in Southern and Eastern Asia, it is quite possible that the slogan of a Revolutionary Constituent Assembly could play an important role.
The urgent need of a revolutionary party
In order to help the masses overcoming illusions, to fight reactionary forces as well as to counter efforts of the ruling elite to safeguard their discredited system, socialist activists must build an authentic revolutionary party. [18]
Such a party needs a clear program based on the strategy of permanent revolution. It should fight for revolutionary democratic demands including the right to free speech and free assembly, the end of all forms of national, caste and gender discrimination, the expropriation of the big landowners and the distribution of the land to the small and landless peasants, etc. The repressive state apparatus must be smashed and replaced by popular militias; the corrupt state bureaucracy and justice must be replaced by popularly elected and controlled officials which get only an average skilled workers income.
In contrast to the bankrupt program of Stalinism/Maoism, Marxists must advance the democratic revolution and combine it with the socialist transformation. Hence, they must fight for a workers and poor peasant government which nationalises the big corporations and banks under workers’ control. Such a government should rupture the links with all imperialist institutions and Great Powers – the U.S., Japan and Western Europe as well as China and Russia.
A revolutionary party must not limit the struggle to the national terrain. Since each and every country is dependent on the world economy and world politics, it must understand the struggle as part of an international chain of liberation struggles. It needs to build links with workers organisations and revolutionary forces in other countries – a task where migrants working abroad can play an important role. This is not only necessary but also possible since many countries – particularly in the region of Asia – face similar problems.
Consequently, a revolutionary party itself must not be nationally isolated but part of an international, i.e. it must be part of a Revolutionary World Party.
A revolutionary party needs to unite theory and practice. It must posses an elaborated program and scientific analyses, but it must also unite activists who are rooted among the working class, the youth and the rural masses. Without such roots, a party can never lead the masses in class struggles.
Finally, a revolutionary party does not exist in vacuum. In a society divided by classes, the oppressed must make huge efforts to organise themselves and to fight despite all the dangers and difficulties involved in this. They are also politically and ideologically influenced by the ruling class and its institutions as well as by the intermediate classes. Implementing a consistent revolutionary point of view – independent of the influences of the political forces of the bourgeoisie and the petty-bourgeoisie – is therefore a difficult process which requires huge efforts of the most advanced elements of the working class.
Such a process must inevitably go hand-in-hand with a decisive politically and ideologically battle of revolutionaries against the politics of reformist, Stalinist and “Maoist” misleaders within the workers movement. At the same time, they should reach out for the honest activists among these parties and try to win the over for the revolutionary program.
We are living in revolutionary times. The challenges ahead are huge and so are the tasks – and opportunities! – of revolutionaries in Asia!
[1] RCIT: Long Live the Nepalese Revolution! Down with the Congress-“Communist” government! Build committees of action and self-defence units! For a workers and poor peasant government! 09.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/long-live-the-nepalese-revolution/
[2] The documents of the RCIT on the military coup in Myanmar are compiled on a special sub-page on our website: https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/collection-of-articles-on-the-military-coup-in-myanmar/
https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/collection-of-articles-on-the-military-coup-in-myanmar/
[3] See on this RCIT: Sri Lanka: The Revolutionary Overthrow of the Rajapakshe Regime. Build Popular Assemblies! Forward to a Workers and Poor Peasant Government! 12 July 2022, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/sri-lanka-the-revolutionary-overthrow-of-the-rajapakshe-regime/; see also: For a Workers and Peasants Government in Sri Lanka as part of a Socialist Federation of South Asia! Declaration of Fraternal Relations between the Revolutionary Workers Front (Sri Lanka) and the RCIT, 12 August 2025, https://www.thecommunists.net/rcit/fraternal-relations-between-rwf-sri-lanka-and-rcit/
[4] Adam Smith: Bangladesh: Sheik Hasina Has Fled, 11.08.2024, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/bangladesh-sheik-hasina-has-fled/
[5] RCIT: Indonesia: Victory to the Workers and Youth Uprising! Build committees of action and self-defence units! Down with the Prabowo regime! For a workers and popular government! 02.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/indonesia-victory-to-the-workers-and-youth-uprising/
[6] See on this e.g. Michael Pröbsting: Are We Nearing a New “68 Moment”? A massive upsurge of global class struggle in the midst of a dramatic shift in the world situation, 22 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-we-nearing-a-new-68-moment/
[7] See on this e.g. RCIT: Revolution and Counterrevolution in the Arab World: An Acid Test for Revolutionaries, 31 May 2015, https://www.thecommunists.net/theory/theses-arab-revolution/. Our documents on the second wave of the Arab Revolution starting in 2019 are compiled at https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-2nd-wave-of-great-arab-revolution/; our documents on the Syrian Revolution can be read here, https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-the-syrian-revolution/.
[8] See on this e.g. chapter II in RCIT: World Perspectives 2016: Advancing Counterrevolution and Acceleration of Class Contradictions Mark the Opening of a New Political Phase, 23 January 2016, https://www.thecommunists.net/theory/world-perspectives-2016/
[9] Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 146
[10] Ibid, p. 133
[11] Sankha Subhra Biswas: Nepal joins regional wave of revolt as popular anger at repression and inequality spreads across South Asia, 12 September, 2025 https://links.org.au/nepal-joins-regional-wave-revolt-popular-anger-repression-and-inequality-spreads-across-south-asia
[12] See on this e.g. the following articles by Michael Pröbsting: Are Global Popular Uprisings Caused by “Foreign Conspiracies”? How the ruling classes around the world try to smear the mass revolts, 2 November 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-global-popular-uprisings-caused-by-foreign-conspiracies/; Global Popular Uprisings: Beijing Calls West to Jointly Defend “the Rule of Law”. Central organ of the ruling Stalinist party reiterates the regime’s counter-revolutionary position, 30 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/global-popular-uprisings-beijing-calls-west-to-jointly-defend-the-rule-of-law/; Beijing: Global Popular Uprising “Worse Than SARS”. Leading Chinese diplomat hysterically denounces the mass protests in Hong Kong and around the world, 25 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/beijing-global-popular-uprising-worse-than-sars/
[13] For a thoughtful analysis of recent Nepalese history see e.g. New Wave (LIT-CI section in India): Long Live the Workers and Youth of Nepal! 15 September 2025, https://newwavemaha.wordpress.com/2025/09/15/long-live-the-workers-and-youth-of-nepal/
[14] Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 277
[15] See e.g. अबको अन्तरिम सरकार गठनका लागि Gen Z को प्रतिनिधि बनिदिनुहुन श्री सम्माननीय पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की ज्यूलाई आग्रह, https://genznepalofficial.com/2025/09/11/4-representative-request
[16] Quoted in Peter Boyle: Nepal’s Gen Z uprising a much-needed ‘revolutionary re-awakening’, September 12, 2025, Issue 1438, https://www.greenleft.org.au/content/nepals-gen-z-uprising-much-needed-revolutionary-re-awakening
[17] The Slogan of the Constituent Assembly in the Great Arab Revolution. Defending the Marxist approach against ultra-left and opportunist criticism, 23 April 2019, https://www.thecommunists.net/theory/the-slogan-of-the-constituent-assembly-in-the-great-arab-revolution; see on this also by the same author: The New Global Wave of Class Struggles and the Slogan of the Constituent Assembly, 26 November 2019, https://www.thecommunists.net/theory/new-global-wave-of-class-struggles-and-slogan-of-constituent-assembly
[18] See on this e.g. Michael Pröbsting: Building the Revolutionary Party in Theory and Practice. Looking Back and Ahead after 25 Years of Organized Struggle for Bolshevism, December 2014, https://www.thecommunists.net/theory/rcit-party-building/
Por Michael Pröbsting, Corriente Comunista Revolucionaria Internacional (CCRI), 16 de septiembre de 2025, www.thecommunists.net
En el siguiente artículo abordaremos algunas cuestiones que han surgido con el levantamiento popular en Nepal. No constituyen, ni mucho menos, una lista exhaustiva de las tareas, oportunidades y peligros de las luchas futuras. Sin embargo, consideramos que comprender estas cuestiones es fundamental para elaborar una estrategia revolucionaria para el próximo período.
Las raíces de la oleada revolucionaria
En primer lugar, es esencial comprender la naturaleza internacional del actual proceso revolucionario en el sur y este de Asia y su causa común. Como señalamos en nuestra declaración sobre el levantamiento en Nepal, este no ha sido un acontecimiento aislado, sino que forma parte de una serie de insurrecciones populares en la región. [1] Entre ellos se encuentran la guerra civil revolucionaria en curso contra la dictadura militar en Birmania/Myanmar desde 2021, [2] la Aragalaya en Sri Lanka en 2022, [3] la Revolución de Julio en Bangladesh en 2024 [4] y el levantamiento popular en curso en Indonesia. [5] A esto se suman las reiteradas protestas masivas en Pakistán contra la persecución de Imran Khan.
Estos levantamientos forman parte de un proceso común no solo porque ocurren en la misma región y en un corto período de tiempo. También están interrelacionados porque se influyen mutuamente y comparten raíces.
No es difícil comprender que los acontecimientos de los trabajadores y jóvenes rebeldes sean vistos con gran interés por sus hermanos y hermanas de los países vecinos y los inspiren. Esto es aún más cierto al enfrentarse a problemas similares. Independientemente de las peculiaridades nacionales, los levantamientos en Birmania/Myanmar, Sri Lanka, Bangladesh, Indonesia y Nepal se han dirigido contra regímenes políticos autoritarios y profundamente corruptos (con estrechos vínculos con una élite política y económica extremadamente rica). En otras palabras, en términos de sus aspiraciones, todas estas han sido revoluciones democráticas.
Además, estos levantamientos han tenido lugar en circunstancias similares: sociedades capitalistas desgarradas por una desigualdad social extrema, con una pequeña élite adinerada frente a masas populares que viven en la pobreza, muchas de las cuales se ven obligadas a abandonar el país para trabajar en el extranjero como mano de obra migrante barata.
De manera más general, podemos vincular el actual proceso de estallidos políticos con dos oleadas similares de levantamientos. Entre 2019 y principios de 2020, las masas populares se alzaron en todo el mundo, desde Hong Kong hasta Chile y desde Sudán hasta Cataluña. [6] Y antes de esto, estuvo la Gran Revolución Árabe, que comenzó en 2011 y que derrocó a varios dictadores: desde Ben Ali en Túnez, Gadafi en Libia y Mubarak en Egipto (todos en 2011), hasta Saleh en Yemen (2012), Omar al-Bashir en Sudán (2019) y, finalmente, Assad en Siria (2024). [7]
Estas oleadas de levantamientos revolucionarios reflejan la naturaleza explosiva del período histórico que se inició en 2008 con la Gran Recesión. Este período se ha caracterizado por el estancamiento económico y el declive del capitalismo global, las crecientes amenazas a la civilización, así como la aceleración de la rivalidad interimperialista, las guerras, las contrarrevoluciones y las revoluciones a escala política. [8]
Por lo tanto, los marxistas deben comprender las revoluciones en Nepal, Indonesia, Sri Lanka, etc., no solo y no principalmente como eventos aislados a nivel nacional, sino como eslabones de un proceso revolucionario global. Actualmente, el sur y el este de Asia se han convertido en un epicentro de explosiones políticas.
En su libro sobre la revolución permanente, Trotsky señaló: “El marxismo parte del concepto de la economía mundial, no como una amalgama de partículas nacionales, sino como una potente realidad con vida propia, creada por la división internacional del trabajo y el mercado mundial, que impera en los tiempos que corremos sobre los mercados nacionales”. [9] Por lo tanto, concluyó que “El internacionalismo no es un principio abstracto, sino únicamente un reflejo teórico y político del carácter mundial de la economía, del desarrollo mundial de las fuerzas productivas y del alcance mundial de la lucha de clases”. [10]
Los acontecimientos actuales en Asia subrayan la veracidad de la afirmación de Trotsky. Estos acontecimientos, sus causas y naturaleza, solo pueden comprenderse si se reconocen como parte de un proceso internacional.
¿Levantamientos como resultado de una conspiración imperialista?
Desde la caída del gobierno nepalí, han circulado diversas teorías conspirativas que sospechan que el levantamiento popular fue resultado de una conspiración del imperialismo estadounidense. Como señala el periodista progresista indio Sankha Subhra Biswas, tanto las fuerzas de “izquierda” como las de derecha “atribuyen el movimiento de masas en Nepal a la influencia del imperialismo estadounidense”. Los chovinistas hindutva “sugieren una conspiración de Estados Unidos contra la India”, mientras que estalinistas y maoístas pintan una imagen de una revolución de colores liderada por Occidente. [11]
El problema con las teorías conspirativas no es que crean en la existencia de conspiraciones. Claro que existen (al contrario de lo que nos dicen los medios de comunicación liberales); de lo contrario, ¿por qué los gobiernos del mundo gastarían miles de millones de dólares en mantener servicios secretos? El problema con estas teorías es, más bien, que intentan erróneamente explicar los grandes procesos políticos, las revueltas y las luchas de masas como resultado de conspiraciones. El proceso histórico y los movimientos de masas están impulsados por factores económicos, políticos y sociales, no por la instigación de unos pocos conspiradores.
Como mencionamos anteriormente, hemos presenciado numerosos levantamientos populares en todos los continentes en los últimos 14 años. Estas rebeliones se han dirigido contra regímenes afines tanto a las potencias occidentales como a las orientales. Cuando millones de jóvenes en tantos países de todos los continentes se alzan contra regímenes capitalistas, difícilmente puede ser el resultado de una conspiración imperialista (occidental). Tales levantamientos están más bien impulsados por la miseria, la pobreza y la opresión.
Por supuesto, es cierto que el imperialismo occidental teme a sus rivales orientales y quiere debilitarlos. Pero su método para consolidar su posición en la rivalidad interimperialista no consiste en propagar el malestar revolucionario, sino en atraer a los gobiernos asiáticos (y de otros países) a su esfera de influencia. La clase dominante suele operar sobornando, presionando y manipulando a la élite de otros países, y no movilizando a las masas.
Cabe señalar que este tipo de teorías conspirativas son tan antiguas como los levantamientos revolucionarios. Cicerón se hizo famoso al especular sobre una "conspiración extranjera" durante la Gran Insurrección de los Esclavos, liderada por Espartaco entre el 73 y el 71 a. C. La burguesía rusa acusó a los revolucionarios de actuar como agentes de Japón (durante la revolución de 1905, en plena guerra ruso-japonesa) o de Alemania (durante la Primera Guerra Mundial y la revolución de 1917). Al estallar la Revolución Árabe, varios estalinistas denunciaron a los revolucionarios como "agentes estadounidenses". Lo mismo ocurrió en 2019, cuando ideólogos de derecha denunciaron las protestas masivas en Latinoamérica como "conspiración extranjera" y estalinistas prochinos dijeron el mismo disparate sobre el levantamiento en Hong Kong. [12]
Revolución democrática inconclusa
Si bien los levantamientos masivos espontáneos de los últimos años han sido verdaderamente impresionantes, sería un error indefendible ignorar sus problemas y debilidades. En primer lugar, incluso si lograron derrocar un régimen, no lograron eliminar las raíces de la miseria, la corrupción y la pobreza. El propio Nepal es un ejemplo clásico de ello. Ya en 2006, las masas derrocaron a la monarquía reaccionaria. Pero, aunque el país se convirtió en una república, los maoístas —que lideraron el levantamiento— no nacionalizaron los sectores clave de la economía, no expropiaron a los grandes terratenientes ni distribuyeron la tierra a los campesinos pobres, ni abordaron la opresión de castas y de género. Todo lo contrario, los líderes de estos partidos maoístas se convirtieron en sirvientes corruptos del capitalismo, razón por la cual la rebelión actual también se dirige contra ellos. [13]
Algo similar ocurre en Bangladesh, donde la Revolución de Julio de 2024 derrocó los regímenes autoritarios de Sheikh Hasina. Sin embargo, si bien se han conquistado algunas libertades democráticas, el nuevo gobierno de Muhammad Yunus sigue sirviendo a los monopolios capitalistas y a las grandes potencias imperialistas. Por lo tanto, Bangladesh sigue atrapado en la sobreexplotación y el endeudamiento.
Además, en todos estos casos, la revolución se limitó a reemplazar a la antigua élite con nuevas figuras y a emprender reformas democráticas limitadas. Sin embargo, nunca abordó los pilares centrales del capitalismo: las instituciones del aparato represivo estatal (ejército, policía, justicia) y la propiedad privada de la industria, la banca y la tierra.
Esto solo puede lograrse si la clase obrera, en alianza con los pobres urbanos y rurales, toma el poder, expropia a los grandes capitalistas nacionales y extranjeros y reemplaza el viejo aparato estatal por uno nuevo basado en consejos populares y milicias. Solo un gobierno obrero y campesino así podría permitir una ruptura decisiva con el poder y el dinero capitalistas y abrir el camino a la internacionalización de la revolución, es decir, vincular la lucha en un país con la de otros países que enfrentan problemas similares. Sin embargo, esta perspectiva requiere una estrategia clara y la existencia de un partido con experiencia en combate que luche por dicho programa, condiciones previas que aún no existen. Como resultado, incluso en los casos en que las masas logran derrocar un régimen corrupto y autoritario, solo vemos revoluciones democráticas inconclusas. Dichas revoluciones solo pueden completarse cuando una revolución liderada por la clase obrera derroca el dominio de la burguesía y combina las tareas democráticas con la revolución socialista. Esta fue también la idea básica de la teoría de la revolución permanente de Trotsky.
“Sean las que fueren las primeras etapas episódicas de la revolución en los distintos países, la realización de la alianza revolucionaria del proletariado con las masas campesinas sólo es concebible bajo la dirección política de la vanguardia proletaria organizada en Partido Comunista. Esto significa, a su vez, que la revolución democrática sólo puede triunfar por medio de la dictadura del proletariado, apoyada en la alianza con los campesinos y encaminada en primer término a realizar objetivos de la revolución democrática”. [14]
Algunos problemas de la revolución
Existen diversos desafíos para los activistas socialistas en los actuales acontecimientos revolucionarios. En primer lugar, observamos levantamientos donde la juventud desempeña un papel protagónico. Esta nueva generación está libre del peso de las derrotas pasadas y del liderazgo erróneo de los viejos partidos. Al mismo tiempo, esta nueva generación, naturalmente, carece de experiencia política y organización. Un chat de WhatsApp no puede reemplazar la organización de las masas —en lugares de trabajo, barrios y escuelas— donde se pueden discutir y decidir los problemas de la lucha. Son estos órganos colectivos, ubicados donde las masas trabajan y viven, los que pueden ser la base para la acción colectiva organizada democráticamente.
Sin embargo, por el momento, las masas no han pasado por tal experiencia. Por lo tanto, existen ilusiones democráticas burguesas generalizadas con grandes esperanzas en líderes "honestos" que saquen al país del atolladero. Lo vimos el año pasado en Bangladesh con Yunus. Actualmente, un proceso similar se está produciendo en Nepal, donde varios de los llamados líderes de las protestas de la Generación Z apoyan el nombramiento del expresidente del Tribunal Supremo, Sushila Karki, como primer ministro interino y se muestran satisfechos con la promesa de celebrar nuevas elecciones parlamentarias en marzo de 2026. [15] Naturalmente, una figura de la élite gobernante como él trabajará arduamente para estabilizar el sistema capitalista y mantener el aparato represivo del Estado, así como la propiedad privada de los ricos.
Sin embargo, cabe destacar que muchos activistas, incluyendo figuras destacadas, en Nepal se oponen firmemente a las fuerzas monárquicas de derecha y al regreso del rey. El periodista nepalí Manarishi Dhital informa que el movimiento de la Generación Z ha condenado a los extremistas religiosos monárquicos e hindúes por intentar secuestrar las protestas y repudiaron los rumores de que los líderes de la Generación Z se habían reunido con el rey. En un comunicado publicado el 11 de septiembre, culparon al gobierno derechista de Narendra Modi, de la vecina India, de utilizar la táctica de "divide y vencerás" en Nepal. “El rey está confabulado con los fundamentalistas hindúes… el rey está confabulado con la India. No es por esto que salimos a las calles. (…) No queremos al rey. No necesitamos a la India, no necesitamos su agenda Hindutva. #RetrocedanIndia #RetrocedanRey #NepalesNuestros”, finalizaba la declaración de la Generación Z. [16]
La tarea de los socialistas es advertir contra cualquier ilusión en las supuestas figuras "honestas" de la élite, que no están bajo el control de las masas populares. Del mismo modo, no debe haber ilusiones en las instituciones del aparato represivo estatal, como el ejército, que tiene una larga historia al servicio del imperialismo británico, y la monarquía ultrarreaccionaria que dominó el país durante décadas. Las masas solo deben confiar en sí mismas y para ello necesitan organizarse en consejos populares y milicias.
El lema de la Asamblea Constituyente Revolucionaria
Los activistas socialistas del sur y este de Asia deberían considerar defender el lema de una Asamblea Constituyente. Básicamente, hay dos razones para ello. Como ya se mencionó, la existencia de gobiernos corruptos y autoritarios en estos países convierte la cuestión de la democracia y la constitución en un tema central de todo movimiento popular. Al mismo tiempo, hay que tener en cuenta que las masas tienen una conciencia política incipiente. En tales condiciones, la consigna de una Asamblea Constituyente puede servir de puente hacia las masas e impulsar el proceso revolucionario.
Naturalmente, dicha consigna no debe presentarse como un instrumento para lograr la transformación socialista. No, una Asamblea Constituyente sería el foro más libre posible para la lucha política abierta entre los representantes de la burguesía, la pequeña burguesía y el proletariado, entre los reformistas y los marxistas.
Cuando los maoístas en Nepal introdujeron una Asamblea Constituyente tras la revolución de 2006, no defendieron un programa democrático revolucionario en ese organismo (y mucho menos uno socialista). Incluso muchas reformas limitadas que se aprobaron quedaron solo en el papel.
En cambio, los socialistas deberían luchar dentro de dicha asamblea por un programa revolucionario que combine tareas democráticas y socialistas. Deben asegurarse de que dicha Asamblea Constituyente esté bajo el control de las masas y no del viejo aparato estatal. El lema de una Asamblea Constituyente fue un tema importante ya durante la ola de levantamientos de 2019. En aquel entonces, explicamos:
“¿Qué es una Asamblea Constituyente? Básicamente es un órgano elegido con el único propósito de elaborar y decidir sobre la constitución de un estado. Por lo tanto, es un lugar donde los representantes de las clases antagónicas pueden presentar sus programas competidores sobre cómo se debe administrar la sociedad. Los marxistas no tienen la ilusión de que el socialismo pueda llegar pacíficamente a través de tal asamblea. En contraste con los confusionistas centristas como la CIT de Peter Taaffe o la IMT de Alan Woods, somos plenamente conscientes del hecho de que la transformación del capitalismo en socialismo no es posible a través de un camino pacífico, ni por una Asamblea Constituyente, un parlamento ni ninguna otra institución. Esta es una cuestión de poder que finalmente se decidirá mediante una confrontación armada entre las clases dominantes y oprimidas.
Sin embargo, los revolucionarios abogamos por utilizar una Asamblea Constituyente para propagar el programa completo para una transformación revolucionaria de la sociedad y de esta manera exponer a los traicioneros líderes reformistas y abiertamente burgueses. Al convocar una Asamblea Constituyente se tiene en cuenta que las masas populares aún conservan ilusiones sobre la realización de sus aspiraciones legítimas dentro del terreno de la democracia burguesa. Una Asamblea Constituyente es la forma democrática más radical dentro de la democracia burguesa, ya que involucra a las clases populares en un debate sobre la estructura política y económica de la sociedad. Para asegurar dicha participación, los diputados de una Asamblea Constituyente Revolucionaria deben ser elegidos sobre la base de las asambleas populares locales; deberían ser perpetuamente revocables por sus miembros, y deberían recibir el salario de un trabajador calificado”. [17]
En las actuales circunstancias políticas del sur y este de Asia, es muy posible que la consigna de una Asamblea Constituyente Revolucionaria desempeñe un papel importante.
La urgente necesidad de un partido revolucionario
Para ayudar a las masas a superar las ilusiones, combatir las fuerzas reaccionarias y contrarrestar los esfuerzos de la élite gobernante por salvaguardar su desacreditado sistema, los activistas socialistas deben construir un auténtico partido revolucionario. [18]
Dicho partido necesita un programa claro basado en la estrategia de la revolución permanente. Debe luchar por las reivindicaciones democráticas revolucionarias, incluyendo el derecho a la libertad de expresión y de reunión, el fin de toda forma de discriminación nacional, de casta y de género, la expropiación de los grandes terratenientes y la distribución de la tierra a los pequeños campesinos sin tierra, etc. El aparato represivo del Estado debe ser destruido y reemplazado por milicias populares; la burocracia estatal corrupta y la justicia deben ser reemplazadas por funcionarios elegidos y controlados por el pueblo que solo perciben el salario promedio de un trabajador cualificado.
En contraste con el programa fallido del estalinismo/maoísmo, los marxistas deben impulsar la revolución democrática y combinarla con la transformación socialista. Por lo tanto, deben luchar por un gobierno obrero y campesino pobre que nacionalice las grandes corporaciones y los bancos bajo control obrero. Dicho gobierno debe romper los vínculos con todas las instituciones imperialistas y las grandes potencias: Estados Unidos, Japón y Europa Occidental, así como China y Rusia.
Un partido revolucionario no debe limitar la lucha al terreno nacional. Dado que cada país depende de la economía y la política mundiales, debe comprender la lucha como parte de una cadena internacional de luchas de liberación. Necesita construir vínculos con las organizaciones obreras y las fuerzas revolucionarias de otros países, una tarea en la que los migrantes que trabajan en el extranjero pueden desempeñar un papel importante. Esto no solo es necesario, sino también posible, ya que muchos países, en particular en la región asiática, enfrentan problemas similares.
En consecuencia, un partido revolucionario no debe estar aislado nacionalmente, sino formar parte de una internacional, es decir, debe formar parte de un Partido Revolucionario Mundial.
Un partido revolucionario necesita unir teoría y práctica. Debe poseer un programa elaborado y análisis científicos, pero también debe unir a activistas arraigados en la clase trabajadora, la juventud y las masas rurales. Sin estas raíces, un partido nunca podrá liderar a las masas en la lucha de clases.
Finalmente, un partido revolucionario no existe en el vacío. En una sociedad dividida en clases, los oprimidos deben realizar enormes esfuerzos para organizarse y luchar a pesar de todos los peligros y dificultades que ello conlleva. Además, se ven influenciados política e ideológicamente por la clase dominante y sus instituciones, así como por las clases intermedias. Implementar un punto de vista revolucionario consistente, independiente de la influencia de las fuerzas políticas de la burguesía y la pequeña burguesía, es, por lo tanto, un proceso difícil que requiere enormes esfuerzos de los elementos más avanzados de la clase obrera.
Este proceso debe ir inevitablemente de la mano de una decisiva batalla política e ideológica de los revolucionarios contra las políticas de los falsos líderes reformistas, estalinistas y maoístas dentro del movimiento obrero. Al mismo tiempo, deben conectar con los activistas honestos de estos partidos e intentar ganar su apoyo al programa revolucionario.
Vivimos en tiempos revolucionarios. Los desafíos que tenemos por delante son enormes, al igual que las tareas —¡y las oportunidades!— de los revolucionarios en Asia.
[1] CCRI: ¡Viva la Revolución Nepalesa! ¡Abajo el gobierno “Comunista” y del Congreso! ¡Construir comités de acción y unidades de autodefensa! ¡Por un gobierno obrero y campesino pobre!, 09.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/long-live-the-nepalese-revolution/#anker_1
[2] Los documentos de la CCRI sobre el golpe militar en Myanmar están recopilados en una subpágina especial de nuestro sitio web: https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/collection-of-articles-on-the-military-coup-in-myanmar/ y https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/collection-of-articles-on-the-military-coup-in-myanmar/
[3] Ver sobre esto en CCRI: Sri Lanka: el derrocamiento revolucionario del régimen de Rajapakshe. ¡Construir Asambleas Populares y luchar por un Gobierno Obrero y Campesino Pobre!, 12 de julio de 2022, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/sri-lanka-the-revolutionary-overthrow-of-the-rajapakshe-regime/#anker_2; ver también: ¡Por un Gobierno Obrero y Campesino en Sri Lanka como parte de una Federación Socialista del Sur de Asia!, 12 de agosto 2025, https://www.thecommunists.net/rcit/fraternal-relations-between-rwf-sri-lanka-and-rcit/#anker_3
[4] Adam Smith: Bangladesh: Sheik Hasina Has Fled, 11.08.2024, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/bangladesh-sheik-hasina-has-fled/
[5] CCRI: Indonesia: ¡Victoria para el Levantamiento de los Trabajadores y la Juventud! ¡Construyan comités de acción y unidades de autodefensa! ¡Abajo el régimen de Prabowo! ¡Por un gobierno obrero y popular!, 02.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/indonesia-victory-to-the-workers-and-youth-uprising/#anker_1
[6] Ver sobre esto en Michael Pröbsting: ¿Nos estamos acercando a un nuevo “momento 68”? Un aumento masivo de la lucha de clases global en medio de un cambio dramático en la situación mundial, 22 de octubre de 2019, https://www.thecommunists.net/home/espa%C3%B1ol/nos-estamos-acercando-a-un-nuevo-momento-68/
[7] Ver sobre esto por ej. CCRI: Revolution and Counterrevolution in the Arab World: An Acid Test for Revolutionaries, 31 May 2015, https://www.thecommunists.net/theory/theses-arab-revolution/. Nuestros documentos sobre la segunda ola de la Revolución Árabe que comenzó en 2019 están compilados en https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-2nd-wave-of-great-arab-revolution/; Nuestros documentos sobre la Revolución Siria se pueden leer aquí, https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-the-syrian-revolution/
[8] Ver sobre esto por ej. en el capítulo II en RCIT: World Perspectives 2016: Advancing Counterrevolution and Acceleration of Class Contradictions Mark the Opening of a New Political Phase, 23 de enero de 2016, https://www.thecommunists.net/theory/world-perspectives-2016/
[9] León Trotsky: La Revolución Permanente (1929), https://www.marxists.org/espanol/trotsky/revperm/rp0.htm
[11] Sankha Subhra Biswas: Nepal joins regional wave of revolt as popular anger at repression and inequality spreads across South Asia, 12 de septiembre de 2025 https://links.org.au/nepal-joins-regional-wave-revolt-popular-anger-repression-and-inequality-spreads-across-south-asia
[12] Ver sobre esto por ej. los siguientes artículos de Michael Pröbsting: Are Global Popular Uprisings Caused by “Foreign Conspiracies”? How the ruling classes around the world try to smear the mass revolts, 2 November 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-global-popular-uprisings-caused-by-foreign-conspiracies/; Global Popular Uprisings: Beijing Calls West to Jointly Defend “the Rule of Law”. Central organ of the ruling Stalinist party reiterates the regime’s counter-revolutionary position, 30 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/global-popular-uprisings-beijing-calls-west-to-jointly-defend-the-rule-of-law/; Beijing: Global Popular Uprising “Worse Than SARS”. Leading Chinese diplomat hysterically denounces the mass protests in Hong Kong and around the world, 25 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/beijing-global-popular-uprising-worse-than-sars/
[13] Para un análisis profundo de la historia reciente de Nepal, véase, por ejemplo, New Wave (sección de la LIT-CI en la India): Long Live the Workers and Youth of Nepal! 15 September 2025, https://newwavemaha.wordpress.com/2025/09/15/long-live-the-workers-and-youth-of-nepal/
[14] León Trotsky: La Revolución Permanente (1929), https://www.marxists.org/espanol/trotsky/revperm/rp10.htm
[15] Ver por ej. अबको अन्तरिम सरकार गठनका लागि Gen Z को प्रतिनिधि बनिदिनुहुन श्री सम्माननीय पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की ज्यूलाई आग्रह (Convocatoria para que Sushila Karki represente a la Generación Z), https://genznepalofficial.com/2025/09/11/4-representative-request
[16] Citado en Peter Boyle: Nepal’s Gen Z uprising a much-needed ‘revolutionary re-awakening’, septiembre 12, 2025, Issue 1438, https://www.greenleft.org.au/content/nepals-gen-z-uprising-much-needed-revolutionary-re-awakening
[17] The Slogan of the Constituent Assembly in the Great Arab Revolution. Defending the Marxist approach against ultra-left and opportunist criticism, 23 de abril de 2019, https://www.thecommunists.net/theory/the-slogan-of-the-constituent-assembly-in-the-great-arab-revolution; ver sobre esto también por el mismo autor: La nueva ola global de luchas de clases y la consigna de la Asamblea Constituyente, 26 de noviembre de 2019, https://www.thecommunists.net/theory/new-global-wave-of-class-struggles-and-slogan-of-constituent-assembly/#anker_1
[18] Ver sobre esto en por ej. Michael Pröbsting: Construyendo el Partido Revolucionario en la Teoría y en la Práctica. Viendo hacia atrás y hacia adelante después de 25 años de lucha organizada por el bolchevismo, diciembre de 2014, https://www.thecommunists.net/home/espa%C3%B1ol/libro-el-partido-revolucionario/
Por Michael Pröbsting, Corrente Comunista Revolucionária Internacional (CCRI), 16 de setembro de 2025, www.thecommunists.net
No artigo a seguir, abordaremos algumas questões que surgiram com a revolta popular no Nepal. Elas não constituem, de forma alguma, uma lista exaustiva das tarefas, oportunidades e perigos das lutas que nos aguardam. Mas acreditamos que compreender essas questões é um pré-requisito para a elaboração de uma estratégia revolucionária para o período que se avizinha.
As raízes da onda revolucionária
Em primeiro lugar, é essencial compreender a natureza internacional do atual processo revolucionário no Sul e no Leste da Ásia e sua causa comum. Como observamos em nossa declaração sobre a revolta no Nepal, este não foi um evento isolado, mas sim parte de uma série de insurreições populares na região. [1] Entre elas, está a guerra civil revolucionária em curso contra a ditadura militar na Birmânia/Mianmar desde 2021. [2] o Aragalayano Sri Lanka em 2022, [3] à Revolução de Julho no Bangladesh em 2024, [4] e a actual revolta popular na Indonésia. [5] A isto poder-se-iam acrescentar os repetidos protestos em massa no Paquistão contra a perseguição de Imran Khan.
Essas revoltas fazem parte de um processo comum não apenas porque ocorrem na mesma região e em um curto período de tempo. Elas também estão interligadas porque se influenciam mutuamente e têm raízes comuns.
Não é difícil compreender que os eventos envolvendo trabalhadores e jovens em rebelião sejam vistos com grande interesse por seus irmãos e irmãs nos países vizinhos e os inspirem. Isso é ainda mais verdadeiro porque eles enfrentam problemas semelhantes. Independentemente das peculiaridades nacionais, as revoltas na Birmânia/Mianmar, Sri Lanka, Bangladesh, Indonésia e Nepal foram todas dirigidas contra regimes políticos autoritários e profundamente corruptos (com ligações estreitas a uma elite política e econômica extremamente rica). Em outras palavras, em termos de suas aspirações, todas foram revoluções democráticas.
Além disso, essas revoltas ocorreram em circunstâncias semelhantes: sociedades capitalistas dilaceradas pela extrema desigualdade social, com uma pequena elite rica enfrentando massas populares que vivem na pobreza, e muitos forçados a deixar o país para trabalhar no exterior como mão de obra imigrante barata.
De forma mais geral, podemos vincular o atual processo de explosões políticas a duas ondas semelhantes de levantes. De 2019 até o início de 2020, massas populares se revoltaram em todo o mundo – de Hong Kong ao Chile e do Sudão à Catalunha. [6] E antes disso, houve a Grande Revolução Árabe, que começou em 2011 e que derrubou vários ditadores – de Ben Ali na Tunísia, Kadafi na Líbia e Mubarak no Egito (todos em 2011), a Saleh no Iêmen (2012), Omar al-Bashir no Sudão (2019) e, finalmente, Assad na Síria (2024). [7]
Essas ondas de levantes revolucionários refletem a natureza explosiva do período histórico que se abriu em 2008 com a Grande Recessão. Esse período foi caracterizado pela estagnação econômica e pelo declínio do capitalismo global, por crescentes ameaças à civilização, bem como pela aceleração da rivalidade interimperialista, guerras, contra-revoluções e revoluções em escala política. [8]
Portanto, os marxistas precisam entender as revoluções no Nepal, Indonésia, Sri Lanka etc. não apenas e principalmente como eventos nacionalmente isolados, mas sim como elos de uma cadeia de um processo revolucionário global. Atualmente, é o sul e o leste da Ásia que se tornaram um epicentro de explosões políticas.
Em seu livro sobre a revolução permanente, Trotsky certa vez observou:“ O marxismo parte da economia mundial, não como uma soma de partes nacionais, mas como uma realidade poderosa e independente que foi criada pela divisão internacional do trabalho e pelo mercado mundial, e que em nossa época domina imperiosamente os mercados nacionais.“ [9] Por conseguinte, concluiu que “ o internacionalismo não é um princípio abstracto, mas sim uma reflexão teórica e política do carácter da economia mundial, do desenvolvimento mundial das forças produtivas e da escala mundial da luta de classes ”. [10]
Os atuais acontecimentos na Ásia enfatizam o teor de verdade da declaração de Trotsky. Esses acontecimentos, suas causas e natureza só podem ser compreendidos se forem reconhecidos como parte de um processo internacional.
Revoltas como resultado de conspiração imperialista?
Desde a queda do governo nepalês, começaram a circular várias teorias da conspiração que suspeitam que a revolta popular tenha sido resultado de uma conspiração do imperialismo norte-americano. Como observa o jornalista progressista indiano Sankha Subhra Biswas, tanto as forças de “esquerda” quanto as de direita “atribuem o movimento de massas no Nepal à influência do imperialismo norte-americano”. Os chauvinistas hindutva “sugerem uma conspiração dos EUA contra a Índia”, enquanto vários tipos de estalinistas e maoístas pintam o quadro de uma “revolução colorida” liderada pelo Ocidente [11].
O problema com as teorias da conspiração não é que elas acreditem na existência de conspirações. É claro que elas existem (ao contrário do que a grande mídia liberal nos diz) – caso contrário, por que todos os governos do mundo gastariam bilhões de dólares para manter serviços secretos?! O problema com tais teorias é que elas tentam, erroneamente, explicar grandes processos políticos, revoltas e lutas de massa como resultado de conspirações. O processo histórico e os movimentos de massa são impulsionados por fatores econômicos, políticos e sociais – não pela instigação de alguns conspiradores.
Como mencionamos acima, assistimos a inúmeras revoltas populares em todos os continentes nos últimos 14 anos. Essas rebeliões foram dirigidas contra regimes próximos tanto de potências ocidentais quanto orientais. Quando milhões de jovens em tantos países diferentes em todos os continentes se levantam contra regimes capitalistas, isso dificilmente pode ser resultado de uma conspiração imperialista (ocidental). Tais revoltas são motivadas, em vez disso, pela miséria da pobreza e da opressão.
É claro que é verdade que o imperialismo ocidental teme seus rivais orientais e quer enfraquecê-los. Mas seu método para fortalecer sua posição na rivalidade interimperialista não é disseminar a agitação revolucionária, mas sim trazer governos asiáticos (e outros) para sua esfera de influência. A classe dominante geralmente opera subornando, pressionando e manipulando a elite de outros países – e não mobilizando as massas.
Devemos notar que esse tipo de teoria da conspiração é tão antigo quanto as revoltas revolucionárias. Cícero tornou-se famoso quando especulou sobre tal “conspiração estrangeira” na época da Grande Revolta dos Escravos liderada por Espártaco em 73-71 a.C. A burguesia russa acusou os revolucionários de agirem como agentes do Japão (durante a revolução de 1905, que ocorreu em meio à Guerra Russo-Japonesa) ou como agentes alemães (durante a Primeira Guerra Mundial e a revolução de 1917). Quando a Revolução Árabe começou, vários estalinistas denunciaram os revolucionários como “agentes americanos”. O mesmo aconteceu em 2019, quando ideólogos de direita denunciaram os protestos em massa na América Latina como “conspiração estrangeira” e estalinistas pró-chineses disseram o mesmo absurdo sobre a revolta em Hong Kong. [12]
Revolução democrática inacabada
Embora as revoltas espontâneas em massa dos últimos anos tenham sido verdadeiramente impressionantes, seria um erro indefensável ignorar seus problemas e fraquezas. Em primeiro lugar, mesmo que tenham conseguido derrubar um regime, falharam em eliminar as raízes da miséria, da corrupção e da pobreza. O próprio Nepal é um exemplo clássico disso. Já em 2006, as massas derrubaram a monarquia reacionária. Mas, embora o país tenha se tornado uma república, os maoístas – que haviam liderado a revolta – não nacionalizaram os setores-chave da economia, nem expropriaram os grandes latifundiários e nem distribuíram as terras aos camponeses pobres, e não combateram a opressão de casta e gênero. Muito pelo contrário, a liderança desses partidos maoístas tornou-se serva corrupta do capitalismo, razão pela qual a rebelião atual também se dirige contra eles. [13]
Semelhante a Bangladesh, onde a Revolução de Julho de 2024 derrubou os regimes autoritários de Sheikh Hasina. No entanto, embora algumas liberdades democráticas tenham sido conquistadas, o novo governo de Muhammad Yunus continua a serviço dos monopólios capitalistas e das grandes potências imperialistas. Consequentemente, Bangladesh permanece preso à superexploração e ao endividamento.
Além disso, em todos esses casos, a revolução limitou-se a substituir a velha elite por algumas novas figuras e a empreender algumas reformas democráticas limitadas. Mas elas nunca tocaram nos pilares centrais do capitalismo – as instituições do aparato repressivo do Estado (exército, polícia, justiça) e a propriedade privada da indústria, dos bancos e da terra.
Isso só será possível se a classe trabalhadora, em aliança com os pobres urbanos e rurais, tomar o poder, expropriar os grandes capitalistas nacionais e estrangeiros e substituir o antigo aparato estatal por um novo, baseado em conselhos populares e milícias. Somente um governo operário e camponês como esse poderia possibilitar uma ruptura decisiva com o poder e o dinheiro capitalistas e abrir caminho para a internacionalização da revolução, ou seja, conectar a luta em um país com a de outros países que enfrentam problemas semelhantes.
No entanto, tal perspectiva requer uma estratégia clara e a existência de um partido com experiência em combate que lute por tal programa – pré-requisitos que ainda não existem. Como resultado, vemos – mesmo nos casos em que as massas conseguem derrubar um regime autoritário e corrupto – apenas revoluções democráticas inacabadas . Tais revoluções só podem ser concluídas quando uma revolução liderada pela classe trabalhadora derruba o domínio da burguesia e combina as tarefas democráticas com a revolução socialista. Essa também era a ideia básica da teoria da revolução permanente de Trotsky.
“Independentemente de quais sejam as primeiras etapas episódicas da revolução em cada país, a concretização da aliança revolucionária entre o proletariado e o campesinato só é concebível sob a liderança política da vanguarda proletária, organizada no Partido Comunista. Isso, por sua vez, significa que a vitória da revolução democrática só é concebível através da ditadura do proletariado, que se baseia na aliança com o campesinato e resolve, antes de tudo, as tarefas da revolução democrática.” [14]
Alguns problemas da revolução
Os ativistas socialistas enfrentam vários desafios nos atuais desenvolvimentos revolucionários. Primeiro, vemos levantes onde a juventude desempenha o papel de liderança. Essa nova geração está livre do fardo das derrotas passadas e da liderança enganosa dos antigos partidos. Ao mesmo tempo, essa nova geração naturalmente carece de experiência política e organização. Um bate-papo no WhatsApp não pode substituir a organização das massas – em locais de trabalho, bairros e escolas – onde os problemas da luta podem ser discutidos e decididos. São esses órgãos coletivos, localizados onde as massas trabalham e vivem, que podem ser as bases para uma ação coletiva democraticamente organizada.
No entanto, no momento, as massas não passaram por tal experiência. Consequentemente, existem ilusões democrático-burguesas generalizadas que depositam grandes esperanças em líderes “honestos” que tirariam o país da lama. Vimos isso no ano passado em Bangladesh com Yunus. E atualmente um processo semelhante ocorre no Nepal, onde vários líderes dos chamados protestos da Geração Z apoiam a nomeação da ex-presidente da Suprema Corte, Sushila Karki, como primeira-ministra interina e também estão satisfeitos com a promessa de realizar novas eleições parlamentares em março de 2026. [15] Naturalmente, tal figura da elite dominante trabalhará arduamente para estabilizar o sistema capitalista e manter o aparato estatal repressivo, bem como a propriedade privada dos ricos.
No entanto, deve-se notar também que muitos ativistas, incluindo figuras importantes, no Nepal se opõem fortemente às forças monarquistas de direita e ao retorno do rei. O jornalista nepalês Manarishi Dhital relata que o movimento da Geração Z condenou monarquistas e extremistas religiosos hindus por tentarem sequestrar os protestos e repudiou os rumores de que líderes da Geração Z se encontraram com o rei. Em uma declaração publicada em 11 de setembro, eles culparam o governo de direita de Narendra Modi, da vizinha Índia, por usar táticas de “dividir para reinar” no Nepal. “O rei está em conluio com fundamentalistas hindus... o rei está em conluio com a Índia. Não foi para isso que fomos às ruas. (...) Não queremos o rei. Não precisamos da Índia, não precisamos de sua agenda Hindutva. #recuemdaindia #recuemdorei #nepalisours ”, concluiu a declaração da Geração Z. [16]
A tarefa dos socialistas é alertar contra quaisquer ilusões em figuras ditas "honestas" da elite, que não estão sob o controle das massas populares. Da mesma forma, não deve haver ilusões em instituições do aparato estatal repressivo, como o exército, que tem uma longa história de serviço ao imperialismo britânico e à monarquia ultra-reacionária que dominou o país por décadas. As massas precisam confiar apenas em si mesmas e, para isso, precisam se organizar em conselhos populares e milícias.
O lema da Assembleia Constituinte Revolucionária
Ativistas socialistas no sul e leste da Ásia deveriam considerar a defesa do slogan de uma Assembleia Constituinte. Basicamente, há duas razões para isso. Como já mencionado, a existência de governos corruptos e autoritários nesses países torna a questão da democracia e da constituição uma questão prioritária em todos os movimentos populares. Ao mesmo tempo, é preciso levar em conta que as massas têm uma consciência política aguçada. Nessas condições, o slogan de uma Assembleia Constituinte pode servir de ponte com as massas e impulsionar o processo revolucionário.
Naturalmente, tal slogan não deve ser apresentado como um instrumento para realizar a transformação socialista. Não, uma Assembleia Constituinte seria a arena mais livre possível para a luta política aberta entre os representantes da burguesia, da pequena burguesia e do proletariado, entre os reformistas e os marxistas.
Quando os maoístas no Nepal introduziram uma Assembleia Constituinte após a revolução de 2006, não defenderam um programa democrático revolucionário naquele órgão (muito menos um programa socialista). E mesmo muitas das reformas limitadas adotadas permaneceram apenas no papel.
Em contrapartida, os socialistas devem lutar dentro dessa assembleia por um programa revolucionário que combine tarefas democráticas e socialistas. Eles precisam garantir que tal Assembleia Constituinte esteja sob o controle das massas e não do velho aparato estatal.
O slogan de uma Assembleia Constituinte já era uma questão importante durante a onda de revoltas de 2019. Explicamos naquela época:
“O que é uma Assembleia Constituinte? Basicamente, é um órgão eleito com o único propósito de elaborar e decidir sobre a constituição de um Estado. É, portanto, um lugar onde os representantes das classes antagônicas podem apresentar seus programas concorrentes sobre como a sociedade deve ser governada. Os marxistas não têm a ilusão de que o socialismo possa ser introduzido pacificamente por meio de tal assembleia. Em contraste com os confusionistas centristas como o CIT de Peter Taaffe ou a CMI de Alan Woods, estamos plenamente cientes do fato de que a transformação do capitalismo em socialismo não é possível por um caminho pacífico – nem por uma Assembleia Constituinte, um parlamento ou qualquer outra instituição. Esta é uma questão de poder que, em última análise, será decidida por meio de um confronto armado entre as classes dominantes e oprimidas.
No entanto, os revolucionários defendem a utilização de uma Assembleia Constituinte para propagar o programa completo de transformação revolucionária da sociedade e, dessa forma, expor os líderes reformistas traiçoeiros e abertamente burgueses. A convocação de uma Assembleia Constituinte leva em conta que as massas populares ainda mantêm ilusões quanto à realização de suas aspirações legítimas no terreno da democracia burguesa. Uma Assembleia Constituinte é a forma democrática mais radical dentro da democracia burguesa, pois envolve as classes populares em um debate sobre a estrutura política e econômica da sociedade. Para garantir tal participação, os deputados de uma Assembleia Constituinte Revolucionária devem ser eleitos com base em assembleias populares locais; devem ser perpetuamente revogáveis por seus eleitores e devem receber o salário de um trabalhador qualificado.” [17]
Nas atuais circunstâncias políticas no sul e leste da Ásia, é bem possível que o slogan de uma Assembleia Constituinte Revolucionária possa desempenhar um papel importante.
A necessidade urgente de um partido revolucionário
Para ajudar as massas a superar as ilusões, a combater as forças reaccionárias, bem como a contrariar os esforços da elite dominante para salvaguardar o seu sistema desacreditado, os activistas socialistas devem construir um autêntico partido revolucionário. [18]
Tal partido precisa de um programa claro baseado na estratégia da revolução permanente. Deve lutar por reivindicações democráticas revolucionárias, incluindo o direito à liberdade de expressão e de reunião, o fim de todas as formas de discriminação nacional, de casta e de gênero, a expropriação dos grandes latifundiários e a distribuição de terras aos pequenos camponeses sem terra, etc. O aparato repressivo do Estado deve ser destruído e substituído por milícias populares; a burocracia estatal corrupta e a justiça devem ser substituídas por funcionários eleitos e controlados pelo povo, que recebem apenas a renda média de trabalhadores qualificados.
Em contraste com o programa falido do estalinismo/maoísmo, os marxistas devem promover a revolução democrática e combiná-la com a transformação socialista. Portanto, devem lutar por um governo dos trabalhadores e camponeses pobres que nacionalize as grandes corporações e os bancos sob controle dos trabalhadores. Tal governo precisa romper os laços com todas as instituições imperialistas e grandes potências – EUA, Japão e Europa Ocidental, bem como China e Rússia.
Um partido revolucionário não deve limitar a luta ao âmbito nacional. Como cada país depende da economia e da política mundiais, deve compreender a luta como parte de uma cadeia internacional de lutas de libertação. Precisa construir vínculos com organizações de trabalhadores e forças revolucionárias em outros países – uma tarefa na qual os migrantes que trabalham no exterior podem desempenhar um papel importante. Isso não só é necessário como também possível, visto que muitos países – particularmente na região da Ásia – enfrentam problemas semelhantes.
Consequentemente, um partido revolucionário não deve ser isolado nacionalmente, mas sim parte de uma organização internacional, ou seja, deve fazer parte de um Partido Revolucionário Mundial.
Um partido revolucionário precisa unir teoria e prática. Deve possuir um programa elaborado e análises científicas, mas também deve unir ativistas enraizados na classe trabalhadora, na juventude e nas massas rurais. Sem tais raízes, um partido jamais poderá liderar as massas na luta de classes.
Por fim, um partido revolucionário não existe no vácuo. Numa sociedade dividida em classes, os oprimidos devem envidar enormes esforços para se organizar e lutar, apesar de todos os perigos e dificuldades envolvidos. Eles também são política e ideologicamente influenciados pela classe dominante e suas instituições, bem como pelas classes intermediárias. Implementar uma visão revolucionária consistente – independente das influências das forças políticas da burguesia e da pequena burguesia – é, portanto, um processo difícil que exige enormes esforços dos elementos mais avançados da classe trabalhadora.
Tal processo deve inevitavelmente ser acompanhado por uma batalha política e ideológica decisiva dos revolucionários contra as políticas dos líderes reformistas, stalinistas e "maoístas" dentro do movimento operário. Ao mesmo tempo, eles devem buscar os ativistas honestos desses partidos e tentar conquistá-los para o programa revolucionário.
Vivemos em tempos revolucionários. Os desafios que temos pela frente são enormes, assim como as tarefas – e oportunidades! – dos revolucionários na Ásia!
[1] CCRI/RCIT: Viva a Revolução Nepalense! Fora o governo Congresso-"Comunist"! Construa comitês de ação e unidades de autodefesa! Por um governo dos trabalhadores e dos pobres camponeses! 09.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/long-live-the-nepalese-revolution/
[2] Os documentos do CCRI/RCIT sobre o golpe militar em Myanmar estão compilados em uma subpágina especial em nosso site: Compilation of Articles on the Military Coup in Myanmar - RCIT - Revolutionary Communist International Tendency ;
[3] Veja neste CCRI/RCIT: Sri Lanka: A Derrubada Revolucionária do Regime Rajapakshe. Construa Assembleias Populares! Avante para um Governo de Trabalhadores e Pobres Camponeses! 12 de julho de 2022, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/sri-lanka-the-revolutionary-overthrow-of-the-rajapakshe-regime/ ; veja também: Por um Governo de Trabalhadores e Camponeses no Sri Lanka como parte de uma Federação Socialista do Sul da Ásia! Declaração de Relações Fraternais entre o Frente Revolucionário dos Trabalhadores (Sri Lanka) e o RCIT, 12 de agosto de 2025, https://www.thecommunists.net/rcit/fraternal-relations-between-rwf-sri-lanka-and-rcit/
[4] Adam Smith: Bangladesh: Sheik Hasina Fugiu, 11.08.2024, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/bangladesh-sheik-hasina-has-fled/
[5] CCRI/RCIT: Indonésia: Vitória da Revolta dos Trabalhadores e da Juventude! Construir comitês de ação e unidades de autodefesa! Fora com o regime do Prabowo! Por um governo dos trabalhadores e popular! 02.09.2025, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/indonesia-victory-to-the-workers-and-youth-uprising/
[6] Veja, por exemplo, Michael Pröbsting: Estamos nos aproximando de um novo 'Momento de 68'? Uma enorme onda de luta de classes global em meio a uma mudança dramática na situação mundial, 22 de outubro de 2019, https://www.thecommunists.net/home/portugu%C3%AAs/estamos-nos-aproximando-de-um-novo-momento-1968/ ; https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-we-nearing-a-new-68-moment/
[7] Veja, por exemplo, CCRI/RCIT: Revolução e Contra-revolução no Mundo Árabe: Um Teste Ácido para Revolucionários, 31 de maio de 2015, https://www.thecommunists.net/home/portugu%C3%AAs/revolucao-arabe/ ; https://www.thecommunists.net/theory/theses-arab-revolution/ . Nossos documentos sobre a segunda onda da Revolução Árabe, que começou em 2019, estão compilados em https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-2nd-wave-of-great-arab-revolution/ ; nossos documentos sobre a Revolução Síria podem ser lidos aqui, https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-the-syrian-revolution/ .
[8] Veja sobre isso, por exemplo, o capítulo II em CCRI/RCIT: Perspectivas Mundiais 2016: O Avanço da Contrarrevolução e a Aceleração das Contradições de Classe Marcam a Abertura de uma Nova Fase Política, 23 de janeiro de 2016, https://www.thecommunists.net/theory/world-perspectives-2016/
[9] Leon Trotsky: A Revolução Permanente (1929), Pathfinder Press, Nova York 1969, p. 146[10] Ibid, p. 133
[10] Ibid, p. 133 [11] Sankha Subhra Biswas: O Nepal se junta a uma onda regional de revolta enquanto a raiva popular contra a repressão e a desigualdade se espalha por toda a Ásia do Sul, 12 de setembro de 2025 https://links.org.au/nepal-joins-regional-wave-revolt-popular-anger-repression-and-inequality-spreads-across-south-asia
[11] Sankha Subhra Biswas: O Nepal se junta à onda regional de revolta à medida que a raiva popular contra a repressão e a desigualdade se espalha pelo Sul da Ásia, 12 de setembro de 2025 https://links.org.au/nepal-joins-regional-wave-revolt-popular-anger-repression-and-inequality-spreads-across-south-asia
[12] Veja, por exemplo, os seguintes artigos de Michael Pröbsting: As Revoltas Populares Globais são Causadas por “Conspirações Estrangeiras”? Como as classes dominantes ao redor do mundo tentam difamar as revoltas de massa, 2 de novembro de 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-global-popular-uprisings-caused-by-foreign-conspiracies/ ; Revoltas Populares Globais: Pequim Convoca o Ocidente para Defender Conjuntamente “o Estado de Direito”. O órgão central do partido stalinista no poder reitera a posição contrarrevolucionária do regime, 30 de outubro de 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/global-popular-uprisings-beijing-calls-west-to-jointly-defend-the-rule-of-law/ ; Pequim: Revolta Popular Global “Pior Que SARS”. Diplomata chinês de destaque denuncia histericamente os protestos em massa em Hong Kong e ao redor do mundo, 25 de outubro de 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/beijing-global-popular-uprising-worse-than-sars/
[13] Para uma análise reflexiva da recente história nepalesa, veja, por exemplo, New Wave (seção LIT-CI na Índia): Viva os trabalhadores e jovens do Nepal! 15 de setembro de 2025, https://newwavemaha.wordpress.com/2025/09/15/long-live-the-workers-and-youth-of-nepal/
[14] Leon Trotsky: A Revolução Permanente (1929), Pathfinder Press, Nova York 1969, p. 277[15]
[15] Veja, por exemplo, अबको अन्तरिम सरकार गठनका लागि Gen Z को प्रतिनिधि बनिदिनुहुन श्री सम्माननीय पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की ज्यूलाई आग्रह, https://genznepalofficial.com/2025/09/11/4-representative-requestI
[16] Citado em Peter Boyle: A insurgência da Gen Z no Nepal é um tão necessário 'despertar revolucionário', 12 de setembro de 2025, Edição 1438, https://www.greenleft.org.au/content/nepals-gen-z-uprising-much-needed-revolutionary-re-awakening
[17] O Slogan da Assembleia Constituinte na Grande Revolução Árabe. Defendendo a abordagem marxista contra as críticas ultraesquerdistas e oportunistas, 23 de abril de 2019, https://www.thecommunists.net/theory/the-slogan-of-the-constituent-assembly-in-the-great-arab-revolution ; ver também, sobre isso, do mesmo autor: A Nova Onda Global de Lutas de Classe e o Slogan da Assembleia Constituinte, 26 de novembro de 2019, https://www.thecommunists.net/theory/new-global-wave-of-class-struggles-and-slogan-of-constituent-assembly
[18] Ver, sobre isso, por exemplo, Michael Pröbsting: Construindo o Partido Revolucionário na Teoria e na Prática. Olhando para trás e para o futuro após 25 anos de luta organizada pelo bolchevismo, dezembro de 2014, https://www.thecommunists.net/theory/rcit-party-building/
미하엘 프뢰브스팅, 혁명적 공산주의인터내셔널 (RCIT) 국제서기, 2025년 9월 16일, www.thecommunists.net
이 글에서는 네팔 민중봉기와 관련하여 제기된 몇 가지 질문을 다룰 것이다. 이 의제들은 향후 투쟁의 과제들과 기회들, 그리고 위험 요소들을 남김없이 모두 포괄하는 것은 아니다. 그러나 우리는 이 문제들을 이해하는 것이 오는 시기 혁명 전략 수립에 전제 조건이라고 생각한다.
혁명 물결의 뿌리
먼저, 현재의 남아시아 · 동아시아 혁명 과정의 국제적 성격과 그 공통된 대의를 이해하는 것이 필수다. 네팔 봉기에 대한 성명에서 언급했듯이, 이는 고립된 사건이 아니라 이 지역에서, 즉 남아시아 · 동아시아에서 일어난 일련의 민중봉기의 일부다.[1] 여기에는 2021년 이래 버마/미얀마에서 군사독재에 맞서 현재 진행 중인 혁명적 내전이 있고[2], 이어서 2022년 스리랑카의 아라갈라야 봉기[3], 2024년 방글라데시의 7월 혁명[4], 현재 인도네시아의 민중봉기[5]가 있다. 파키스탄에서 임란 칸에 대한 박해에 반대하여 거듭되고 있는 대규모 시위를 여기에 추가할 수 있다.
이 봉기들은 공통된 혁명적 과정의 일부다. 즉, 잠재적으로 하나의 혁명 사슬을 이루는 고리들이라고 할 수 있다. 이는 단지 이들 봉기가 같은 지역에서 짧은 기간 내에 일어났다는 이유 때문만이 아니다. 서로 영향을 미치고 공통의 뿌리를 가지고 있기 때문에 상호 연동된 봉기들인 것이다.
노동자와 청년들이 봉기하고 항쟁을 벌이는 사태를 이웃 나라 형제자매들이 높은 관심으로 주시하고 거기에 영감을 받는다는 것은 충분히 가능한 일이다. 그들이 비슷한 문제에 직면하고 있기 때문에 더욱 그렇다. 민족적·국민적 특수성에 관계없이, 미얀마/스리랑카/방글라데시/인도네시아/네팔의 봉기는 모두 권위주의적이고 철저히 부패한 정권 · 지배체제 (극히 부유한 정치·경제 엘리트와 긴밀히 연관되어 있다)를 겨냥한 봉기였다. 달리 말하면, 봉기의 지향과 대의의 측면에서 볼 때 모두 민주주의혁명이라는 얘기다.
게다가 이들 봉기는 비슷한 상황을 배경으로 일어났다. 극심한 사회적 불평등으로 갈라져 있는 사회, 한 쪽에 소수의 부유한 엘리트가 있고 다른 쪽에 인민대중이 빈곤 속에서 살며 다수가 값싼 이주노동력으로 국외에서 일하기 위해 나라를 떠나야 하는 뒤떨어진 반식민지 자본주의 사회라는 공통의 상황 속에서 일어난 것이다.
더 일반적으로는, 현재의 정치적 폭발 과정을 두 비슷한 봉기 물결과 연결할 수 있다. 2019년-2020년 초, 홍콩에서 칠레까지, 수단에서 카탈루냐까지 전 세계에서 인민대중이 일어섰다.[6] 그리고 이에 앞서 2011년에 시작된 아랍 대혁명이 있다. 튀니지의 벤 알리, 리비아의 카다피, 이집트의 무바라크 (모두 2011년), 예멘의 살레 (2012년), 수단의 오마르 알바시르(2019년), 그리고 끝으로 시리아의 아사드 (2024년) 등 독재자들을 무너뜨린 아랍 혁명 말이다.[7]
이들 혁명적 격변 물결들은 2008년 대공황으로 그 뚜껑이 열린 현 시기의 폭발적 성격을 비춰주는 물결들이다. 이 역사 시기는 세계자본주의의 경제적 침체와 쇠퇴, 문명 위협의 증가, 그리고 정치적 차원에서 제국주의 상호경쟁 격화, 전쟁, 반혁명/혁명을 특징으로 하는 시기다.[8]
따라서 맑스주의자들은 네팔, 인도네시아, 스리랑카 등의 혁명을 단순히 일국적으로 고립된 사건이 아니라, 전 세계적인 혁명과정 사슬의 고리로 이해해야 한다. 현재 남아시아·동아시아는 정치적 폭발의 진원지가 되었다.
트로츠키는 연속혁명에 관한 그의 책에서 다음과 같이 언급한 바 있다. "맑스주의는 세계경제를 출발점으로 삼는데, 이 세계경제는 일국 경제들의 합이 아닌, 국제 분업과 세계 시장에 의해 창조된 강력하고 독립적인 실체로서, 우리 시대에 일국 시장을 압도적으로 지배하고 있다.“[9] 그리하여 트로츠키는 “국제주의는 추상적 원칙이 아니라 세계경제의 성격과 생산력의 세계적 수준의 발전과 계급투쟁의 세계적 규모 등 이러한 것의 이론적·정치적 반영”이라고 결론지었다.[10]
아시아의 현 사건들은 이러한 트로츠키 언명의 옳음을 다시금 부각시킨다. 이 사건들, 그 원인과 본질은 국제적 과정의 일부로 인식될 때에만 이해될 수 있다.
제국주의 음모론: “미제 기획이다”? “CIA 작품이다”?
네팔 정부가 붕괴하자 민중봉기가 미 제국주의의 작품이라는 의혹을 제기하는 일련의 음모론이 유포되기 시작했다. 인도의 진보 언론인 상카 수브라 비스와스는 "좌파" 세력과 우파 세력 모두 "네팔의 대중운동을 미 제국주의가 영향을 미친 것으로 보고 있다"고 언급했다. 힌두 배외주의자들은 "인도를 겨냥한 미국의 음모"를 주장하는가 하면, 각종 스탈린주의자 · 마오주의자들은 서방 주도의 "색깔 혁명"으로 윤색 비방한다.[11]
음모론의 문제는 음모의 존재를 믿어서가 아니다. 확실히 음모는 존재한다. (자유주의 주류 언론이 우리에게 말하고 있는 것과는 반대로 말이다). 그렇지 않다면, 전 세계 모든 정부가 비밀 정보기관을 유지하는 데 수조 원을 지출하는 것은 뭐 때문인가?! 이러한 음모론의 문제는, 그보다는 거대한 정치 과정과 격변, 그리고 대중투쟁을 음모의 결과물로 (그릇되게) 설명하려 한다는 데 있다. 역사 과정과 대중운동은 소수 음모자들의 사주 교사에 의해서가 아니라 경제적·정치적·사회적 요인들에 의해 추동된다. 역사유물론을 거부하는 음모론 신봉자들은 인민대중을 장기 말로, 하수인으로, 꼭두각시 대리인으로 간주하는 엘리트주의를 바탕에 깔고 있다.
위에서 언급했듯이, 지난 14년 모든 대륙에서 수많은 민중봉기가 있었다. 이들 반란의 대상이 된 정권들로는 서방과 가까운 정권들뿐만 아니라 중·러와 가까운 정권들도 있었다. 모든 대륙의 수많은 서로 다른 나라들에서 수백만 명의 젊은이들이 자본가 정권 · 자본가 지배체제에 맞서 일어섰을 때, 이것이 (서방) 제국주의 음모의 결과일 수는 없다. 빈곤과 억압의 참상에 의해 추동된 봉기라고 보는 설명, 즉 유물론적 설명이 여기서도 맞다.
물론 서방 제국주의가 제국주의 패권경쟁자 중·러를 타격 약화시키고자 하는 것은 사실이다. 그러나 제국주의 상호경쟁에서 제국주의자들이 그 입지를 강화하는 방법이 해당 나라에서 혁명적 소요를 확산시키는 것인가, 아니면 군부를 비롯한 지배계급 엘리트의 쿠데타를 사주, 지원하여 해당 나라 정부를 자신의 세력권으로 되게 하는 것인가? 제국주의자들은 통상 해당 나라의 엘리트를 매수하고 압력을 가해 조종하는 방식으로 기동하지, 대중을 집결 동원하는 방식으로 기동하지 않는다.
이러한 종류의 음모설들은 혁명적 격변들만큼이나 오랜 역사를 가지고 있다는 점을 상기하자. 키케로는 기원전 73-71년 스파르타쿠스가 이끈 위대한 노예반란 당시 이러한 "외국 음모"설을 유포하면서 유명해졌다. 러일전쟁 중이던 1905년 혁명 당시 러시아 부르주아지는 노동자 소비에트 혁명가들을 일본의 하수인이라고 비방했다. 또 1차 세계대전 중이던 1917년 혁명 당시에는 볼셰비키를 독일의 대리인으로 몰아갔다. 2010년 아랍 혁명이 시작되었을 때, 각종 스탈린주의자들은 봉기자들을 "미국의 하수인"이라고 비난했다. 2019년에도 우익 이데올로그들이 라틴아메리카의 대규모 시위를 "외국 음모"라고 중상 모략했는가 하면, 중국을 “현실 사회주의”라고 홍보하는 스탈린주의자들은 홍콩 민중항쟁을 “서방의 기획”이라고 헛소리를 했다.[12]
미완의 민주주의혁명
지난 몇 년의 자연발생적인 대중 봉기들은 참으로 장대했지만, 그 문제점과 약점을 무시한다면 그것은 변명의 여지가 없는 오류가 될 것이다. 무엇보다도, 그 봉기들이 정권을 무너뜨리는 데 성공했다 하더라도 빈곤과 부패와 참화의 뿌리를 제거하는 데는 실패했다. 다름 아닌 네팔이 이러한 고전적인 예다. 이미 2006년에 대중 봉기로 반동 군주제를 무너뜨렸다. 그러나 공화제가 된 뒤에도 봉기를 주도한 마오주의자들은 기간산업을 비롯한 경제의 주요 부문을 국유화하지 않았고, 대지주를 몰수하여 가난한 농민에게 토지를 분배하지 않았으며, 카스트와 성차별 억압에 대처하지 않았다. 반대로 이들 마오주의 당 지도부들은 자본주의의 부패한 시종들이 되었는데 이 때문에 오늘의 반란이 또한 그들을 향한 반란이 된 것이다.[13]
2024년 7월 혁명으로 하시나 권위주의 정권을 무너뜨린 방글라데시의 상황도 비슷하다. 몇몇 민주적 권리를 쟁취했지만 유누스 신정부 또한 자본주의 독점체들과 제국주의 강대국들의 시종이기는 마찬가지다. 여전히 방글라데시가 초과착취와 부채의 덫에서 헤쳐 나오지 못하고 있는 이유다.
게다가 각국에서 모두 혁명이 기존 엘리트를 새로운 인물로 대체하고 몇 가지 민주주의 개량을 실시하는 것으로 제한되어버렸다. 자본주의의 보루들, 즉 억압 국가기구 (군대, 경찰, 사법부)와 기업 · 은행 · 토지의 사적소유 등, 자본주의를 떠받치는 대들보들에 대해서는 뽑아내려는 시도는커녕 손도 대지 않았다.
이는 노동자계급이 도시와 농촌의 빈민을 동맹으로 하여 권력을 잡고, 내외 대자본가들을 몰수 수탈하며, 구래의 국가기구를 노동자·민중 평의회와 민병에 기반한 새로운 국가기구로 대체할 때에만 가능하다. 그러한 노동자·농민 정부만이 자본주의와의 결정적인 단절을 가능하게 하고 혁명의 국제화, 즉 일국의 투쟁을 비슷한 문제들에 직면한 다른 나라들의 투쟁과 연결하는 길을 열 수 있다.
그러나 이러한 지향은 명확한 전략 프로그램과 그러한 강령을 걸고 싸우는 전투정당의 존재를 필요로 하는데, 이러한 전제조건들이 아직 존재하지 않는다. 그 결과, 우리는 지금 미완의 민주주의혁명들만을 보고 있는 것이다. 대중이 부패하고 권위주의적인 정권을 타도하는 데 성공한 사례에서조차도 말이다. 이러한 미완의 민주주의혁명은 노동자계급이 혁명을 이끌어 부르주아지의 지배를 타도하고 민주주의 과제를 사회주의혁명과 결합할 때에만 완성될 수 있다. 이는 맑스, 레닌에 이어 트로츠키 연속혁명론의 기본 사상이기도 했다.
"개별 나라에서 혁명의 첫 단계가 어떠하든 간에, 프롤레타리아트와 농민 간의 혁명적 동맹의 실현은 공산당으로 조직된 프롤레타리아 전위의 정치적 리더십 하에서만 현실 가능하다. 한편 이것이 의미하는 바는, 민주주의혁명의 승리는 농민과의 동맹을 기반으로 하고 우선적으로 민주주의혁명 과제를 해결하는 프롤레타리아트 독재를 통해서만 현실 가능하다는 것이다."[14]
혁명의 몇 가지 문제
현재의 혁명적 사태전개 속에서 사회주의 활동가들에게는 다양한 도전 과제가 있다. 첫째, 청년들이 주도적인 역할을 하는 봉기라는 점이다. 이러한 새로운 세대는 지난 패배의 짐과 기존 당들의 잘못된 리더십에서 자유롭다. 동시에 이 신세대는 당연히 정치적 경험과 조직성을 결여하고 있다. 왓츠앱 채팅은 투쟁 대책을 논의하고 결정할 수 있는 직장·작업장, 지역, 학교 등 대중의 조직화 단위를 대체할 수 없다. 대중이 일하고 생활하는 곳, 즉 일터와 생활터전에 입지한 이러한 집단 기관, 이러한 집합 조직들이야말로 민주적으로 조직된 집합 행동의 기반이 될 수 있다.
그러나 현재 대중은 그러한 경험을 거치지 못했다. "정직한" 지도자들이 나라를 진흙탕에서 이끌어 줄 것이라는 높은 기대를 동반한 부르주아민주주의 환상이 널리 퍼지고 있는 이유다. 작년에 방글라데시의 유누스 신정부에 대한 환상이 그러했다. 그리고 현재 네팔에서 비슷한 과정이 벌어지고 있는데, 소위 Z세대 시위 지도자들이 전 대법원장 수실라 카르키의 임시 총리 임명을 지지하고 있는 것이다. 또 2026년 3월에 새로운 의회 선거를 실시하겠다는 약속에 대해서도 만족하여 대오를 해산하고 있다.[15] 당연히 이러한 지배 엘리트 인물은 자본주의 체제를 안정화하고 억압 국가기구와 부자들의 사유재산을 보호, 유지하기 위해 애쓸 것이다.
그러나 많은 활동가들이 왕당파 우익 세력과 국왕의 귀환에 강하게 반대하고 있다는 점도 주목해야 한다. 네팔 언론인 마나리시 디탈의 보도에 의하면, Z세대 운동 지도자들이 군주제 지지 힌두 극단주의자들에 대해 민중항쟁을 중간에서 납치, 장악하려 한다고 규탄했고, 국왕을 만났다는 소문을 부인했다. 9월 11일 발표한 성명에서 이들은 이웃 인도의 우익 모디 정부가 네팔에 "분할 통치" 전술을 쓴다고 비난했다. "왕은 힌두 근본주의자들과 결탁했다. 왕은 인도와 결탁했다. 우리가 거리로 나선 이유는 이런 것이 아니다. 우리는 왕을 원하지 않는다. 우리는 인도도, 그들의 힌두교 의제도 필요 없다. #인도는 물러나라 #왕은 물러나라 #네팔은 우리의 것이다"라고 Z세대 성명은 끝맺고 있다.[16]
여기서 사회주의자의 임무는 인민대중의 통제 하에 있지 않은 엘리트 출신의 소위 "정직한" 인물들에 대한 일체의 환상을 경고하는 데 있다. 마찬가지로, 영국 제국주의에 봉사해 온 오랜 역사를 가진 군대와 같은 억압 국가기구와, 수십 년간 나라를 지배해 온 초반동 군주제 등에 대한 어떠한 환상도 금물이다. 대중은 오직 자신만을 믿어야 하며, 이를 위해 노동자·민중 평의회와 민병으로 조직화해야 한다.
혁명 제헌의회 슬로건
남아시아·동아시아의 사회주의 활동가들은 헌법제정회의 (제헌의회) 슬로건을 제창하는 것을 고민해야 한다. 기본적으로 여기에는 두 가지 이유가 있다. 이미 언급했듯이, 이 나라들의 부패하고 권위주의적인 정부의 존재가 민주주의와 헌법 문제를 모든 인민 운동의 최전선에 놓인 쟁점으로 만든다는 것이다. 동시에, 대중이 정치적으로 설익은 의식을 가지고 있다는 점을 고려에 넣어야 한다. 이 같은 조건에서 제헌의회 슬로건은 대중과 이어주는 다리로 복무하며 혁명 과정을 전진시킬 수 있다.
당연히, 이러한 슬로건이 사회주의 변혁을 달성하는 도구인 것처럼 제시되어서는 안 된다. 제헌의회는 부르주아지와 소부르주아지와 프롤레타리아트의 대표들 간의, 개량주의자와 맑스주의자 간의 공공연한 정치투쟁의 가장 자유로운 장이 될 것이다.
네팔의 마오주의자들은 2006년 혁명 이후 제헌의회를 도입했지만 이 회의체에서 혁명적 민주주의 강령을 제창하지 않았다. (사회주의 강령은 말할 것도 없고). 그리고 채택된 많은 제한적인 개혁안조차도 서류상으로만 남아 있다.
반면 사회주의자들은 그러한 회의기관 내에서 민주주의적 과제와 사회주의적 과제를 결합한 혁명적 강령을 걸고 싸워야 한다. 그러한 제헌의회는 기존 국가기구의 통제가 아니라 대중의 통제 하에 있어야 하며, 이에 대한 확실한 담보를 위해 싸워야 한다.
제헌의회 슬로건은 2019년 민중봉기 물결 당시 이미 중요한 이슈였다. 당시 우리는 다음과 같이 설명했다.
"제헌의회란 무엇인가? 기본적으로 국가 헌법의 제정 및 결정이라는 유일 목적을 위해 선출되는 기관이다. 따라서 적대 계급의 대표들이 사회가 어떻게 운영되어야 하는지에 대한 각자의 강령 (프로그램)을 내놓고 다툴 수 있는 곳이다. 맑스주의자들은 그러한 회의기관을 통해 평화롭게 사회주의가 도입될 수 있다는 환상을 가지고 있지 않다. 맑스주의를 가장한 중도주의 혼란 조장자들과는 달리, 우리는 자본주의의 사회주의로의 체제 전환이 평화적인 길을 통해서는 ㅡ 제헌의회든 그냥 의회든, 또는 어느 다른 제도 기구를 통해서든 ㅡ 가능하지 않다는 사실을 십분 인식하고 있다. 이는 궁극적으로 지배계급과 피억압계급 간의 무력 대결을 통해 결정될 권력의 문제다.
그러나 혁명가들은 혁명적 사회 변혁의 전체 프로그램을 전파하고 이를 통해 배신적인 개량주의 지도부들과 공공연한 부르주아 지도자들을 폭로하기 위해 제헌의회를 활용할 것을 제창한다. 제헌의회 요구는 여전히 인민대중이 그들의 정당한 열망이 부르주아 민주주의의 지형 내에서 실현될 것이라는 환상을 가지고 있다는 점을 고려한 요구다. 제헌의회는 사회의 정치적·경제적 구조를 둘러싼 논쟁에 민중 계급들을 참여시키기 때문에 부르주아 민주주의 내에서 가장 급진적인 민주주의 형태다. 이러한 참여를 보장하기 위해 혁명적 제헌의회 대의원들은 지방 민중공회를 기반으로 선출되어야 하며, 그들을 선출한 공회 유권자들에 의해 언제든 소환 가능해야 하고 평균적인 숙련 노동자 급여가 주어져야 한다.”[17]
현 남아시아·동아시아 정치 상황에서 혁명적 제헌의회 슬로건이 중요한 역할을 할 가능성이 매우 높다.
혁명당이 긴급히 필요하다
대중이 환상을 극복하도록 돕고, 반동 세력과 싸우고, 불신 받는 체제를 보호하려는 지배 엘리트의 반동 기도에 대응하기 위해 사회주의 활동가들은 진정한 혁명당을 건설해야 한다.[18]
그러한 당은 연속혁명 전략에 입각한 명확한 강령을 필요로 한다. 혁명당은 언론·집회·결사의 권리, 일체의 민족/카스트/성 차별의 종식, 대지주 몰수와 소농 및 무토지 농민에게 토지 분배 등을 포함한 혁명적 민주주의 요구를 걸고 싸워야 한다. 경찰, 군대와 같은 억압 국가기구는 분쇄해서 프롤레타리아 민병으로 대체해야 한다. 부패한 국가 관료 및 사법부는 평균적인 숙련노동자 수준의 소득만을 받는, 인민에 의해 선출되고 통제 받는 공무원들로 대체해야 한다.
스탈린주의/마오주의의 파산한 강령과는 달리, 맑스주의자들은 민주주의혁명을 밀어나가고 이를 사회주의적 변혁과 결합시켜야 한다. 맑스주의자가 대기업과 은행을 노동자 통제 하에 국유화하는 노동자·빈농 정부 쟁취를 걸고 싸워야 하는 이유다. 그러한 정부는 미국·일본·서유럽과 중국·러시아 등 일체의 제국주의 강대국들 및 독점체들과의 연계를 끊어야 한다.
혁명당은 투쟁을 일국적·민족적 지형에 국한해서는 안 된다. 각개의 모든 나라가 세계경제와 세계정치에 매여 종속돼 있기 때문에, 혁명당은 투쟁을 국제적 해방투쟁 사슬의 한 고리로 이해해야 한다. 다른 나라의 노동자 조직 및 혁명 세력과의 연계를 구축하는 것이 필요한데, 이는 국외에서 일하는 이주자들이 중요한 역할을 할 수 있는 과제다. 많은 나라들, 특히 아시아 지역의 많은 나라들이 비슷한 문제에 직면해 있으므로 이는 필요한 일일 뿐만 아니라 또한 가능한 일이다.
따라서 혁명당은 일국적으로 고립된 당이 아니라 인터내셔널의, 즉 혁명세계당의 일부여야 한다.
혁명당은 이론과 실천을 통일해야 한다. 혁명당은 갈고 닦은 강령과 과학적 평가분석을 지녀야 하지만, 노동자계급을 위시하여 청년과 농촌 대중 속에 뿌리내린 활동가들을 통일 단결시켜내야 한다. 그러한 뿌리 없이는, 당은 결코 계급투쟁에서 대중을 이끌 수 없다.
끝으로, 혁명당은 진공 속에서 존재하지 않는다. 계급으로 나뉜 사회에서 피억압자들은 스스로를 조직하고, 그 과정에서 수반되는 모든 위험과 어려움에도 불구하고 싸우기 위해 엄청난 노력을 기울이지 않으면 안 된다. 또 피억압자들은 정치적으로, 이데올로기적으로 지배계급과 그 기관들, 그리고 중간계급에게까지 영향을 받는다. 따라서 일관된 혁명적 관점을, 즉 부르주아지/소부르주아지 정치세력과는 독립된 혁명적 전망을 실행하는 것은 노동자계급의 가장 선진적 성원들의 엄청난 노력을 요구하는 어려운 과정이다.
이러한 과정은 필연적으로 노동자운동 내 개량주의 · 스탈린주의 (및 "마오주의") 세력들의 잘못된 리더십에 맞선 혁명가들의 결연한 정치적·이데올로기적 투쟁과 함께 진행되어야 한다. 동시에, 혁명가들은 이 당들 내 정직한 활동가들에게 다가가 그들을 혁명적 노선 쪽으로 전취하기 위해 노력해야 한다.
우리는 혁명적 시대에 살고 있다. 앞에 놓인 도전은 거대하고, 아시아 혁명가들의 과제도 ㅡ 그리고 기회도 ㅡ 무궁무진하다!
------------------------------------
[1] RCIT, <네팔 혁명 만세! - 자본가당과 가짜 "공산당" 연립정부를 타도하자! 민중 평의회와 민병에 기반한 노동자·빈농 정부 수립하자!>, 2025년 9월 9일, https://blog.wrpkorea.org/2025/09/blog-post_11.html
[2] 미얀마 군사쿠데타에 관한 RCIT 문서들을 다음 링크에서 볼 수 있다. https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/collection-of-articles-on-the-military-coup-in-myanmar/
[3] 이에 대해서는 다음을 보라. RCIT, <0스리랑카 민중의 혁명적 정권 전복을 강력히 환영한다! - 민중공회·노동자민병 구성! 노동자·빈농 정부 수립!>, 2022년 7월 12일, https://blog.wrpkorea.org/2022/07/blog-post_12.html; 다음도 보라. <[선언] 스리랑카 노동자·농민 정부 쟁취! 남아시아 사회주의연방의 일원으로!>, 2025년 8월 12일, https://blog.wrpkorea.org/2025/08/blog-post_20.html
[4] Adam Smith: Bangladesh: Sheik Hasina Has Fled, 11.08.2024, https://www.thecommunists.net/worldwide/asia/bangladesh-sheik-hasina-has-fled/
[5] RCIT, <인도네시아: 노동자·청년 봉기에 승리를! - 행동평의회 · 정방대 결성! 프라보워 정권 타도! 노동자·민중 정부 쟁취!>, 2025년 9월 2일, https://blog.wrpkorea.org/2025/09/blog-post_3.html
[6] 이에 대해서는 다음을 보라. Michael Pröbsting: Are We Nearing a New “68 Moment”? A massive upsurge of global class struggle in the midst of a dramatic shift in the world situation, 22 October 2019, https://www.thecommunists.net/worldwide/global/are-we-nearing-a-new-68-moment/
[7] 이에 대해서는 다음을 보라. RCIT: Revolution and Counterrevolution in the Arab World: An Acid Test for Revolutionaries, 31 May 2015, https://www.thecommunists.net/theory/theses-arab-revolution/. 2019년에 시작한 아랗 혁명 2차 물결에 대한 우리의 문서들을 다음 링크에서 볼 수 있다. https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-2nd-wave-of-great-arab-revolution/; 시리아 혁명에 대한 우리의 문서들을 다음 링크에서 볼 수 있다. https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/collection-of-articles-on-the-syrian-revolution/.
[8] 이에 대해서는 다음을 보라. RCIT: World Perspectives 2016: Advancing Counterrevolution and Acceleration of Class Contradictions Mark the Opening of a New Political Phase의 제2장, 23 January 2016, https://www.thecommunists.net/theory/world-perspectives-2016/
[9] Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 146
[10] 같은 책, 133쪽
[11] Sankha Subhra Biswas: Nepal joins regional wave of revolt as popular anger at repression and inequality spreads across South Asia, 12 September, 2025 https://links.org.au/nepal-joins-regional-wave-revolt-popular-anger-repression-and-inequality-spreads-across-south-asia
[12] 이에 대해서는 다음 글들을 보라. 미하엘 프뢰브스팅, <전 세계 민중항쟁들이 “외세의 사주”에 의해 일어났다고? - 지배계급들은 대중 시위를 어떻게 비방 중상하는가?>, 2019년 11월 2일, https://blog.wrpkorea.org/2022/05/blog-post_31.html; <전 세계적 민중항쟁 물결을 겨냥해 중국 지배자들이 서방 지배자들에게 “법치” 수호에 공동으로 나서자고 호소하다>, 2019년 10월 30일, https://blog.wrpkorea.org/2022/05/blog-post_11.html; <중국 정부: 전 세계 민중항쟁은 “사스보다 더 나쁘다” - 최고위 중국 외교관이 홍콩을 비롯한 글로벌 대중시위를 신경질적으로 비난하다>, 2019년 10월 25일, https://blog.wrpkorea.org/2022/05/blog-post_46.html
[13] 최근 네팔 역사에 대한 숙고된 평가분석으로는 다음을 보라. New Wave (LIT-CI 인도 지부); Long Live the Workers and Youth of Nepal! 15 September 2025, https://newwavemaha.wordpress.com/2025/09/15/long-live-the-workers-and-youth-of-nepal/
[14] Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 277
[15] 다음을 보라. अबको अन्तरिम सरकार गठनका लागि Gen Z को प्रतिनिधि बनिदिनुहुन श्री सम्माननीय पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की ज्यूलाई आग्रह, https://genznepalofficial.com/2025/09/11/4-representative-request
[16] 다음에서 인용. Peter Boyle: Nepal’s Gen Z uprising a much-needed ‘revolutionary re-awakening’, September 12, 2025, Issue 1438, https://www.greenleft.org.au/content/nepals-gen-z-uprising-much-needed-revolutionary-re-awakening
[17] The Slogan of the Constituent Assembly in the Great Arab Revolution. Defending the Marxist approach against ultra-left and opportunist criticism, 23 April 2019, https://www.thecommunists.net/theory/the-slogan-of-the-constituent-assembly-in-the-great-arab-revolution; 이에 대해서는 같은 저자의 다음 글도 보라. The New Global Wave of Class Struggles and the Slogan of the Constituent Assembly, 26 November 2019, https://www.thecommunists.net/theory/new-global-wave-of-class-struggles-and-slogan-of-constituent-assembly
[18] 이에 대해서는 다음을 보라. Michael Pröbsting: Building the Revolutionary Party in Theory and Practice. Looking Back and Ahead after 25 Years of Organized Struggle for Bolshevism, December 2014, https://www.thecommunists.net/theory/rcit-party-building/